معرفی خانه های تاریخی مشهد به همراه آدرس

خانه های تاریخی مشهد بخش مهمی از تاریخ پر فراز و نشیب این شهر را به تصویر می کشد، شاید در نظر بسیاری مشهد تنها یک مقصد زیارتی به نظر آید اما در حقیقت این شهر از کهن ترین و با قدمت ترین شهرهای ایران است. در این مقاله قصد داریم به عمارت های تاریخی مشهد سری بزنیم و با تاریخ این شهر بیشتر آشنا شویم. با مجله سپهرسیر همراه شوید. 

لیست کامل قدیمی ترین خانه های تاریخی مشهد به همراه آدرس و عکس

مشهد در ایران به عنوان یکی از مهمترین شهرهای دینی و زیارتی شناخته می شود. وجود حرم مطهر امام رضا (ع) موجب شده تا سالیانه هزاران نفر به این شهر سفر کنند. با این حال باید بدانید که علاوه بر مهمترین جاذبه گردشگری مشهد یعنی بارگاه ملکوتی حضرت رضا (ع)، جاذبه های گردشگری زیاد دیگری نیز در مشهد وجود دارد. بسیاری از گردشگران که با خرید بلیط هواپیما و رزرو آنلاین هتل راهی مشهد می شوند، اطلاعات کمی در مورد این جاذبه دارند. از مهمترین جاذبه های گردشگری و تاریخی این شهر می توان به خانه های تاریخی مشهد اشاره کرد.

سپهر اَپ
یک مرجع کامل برای یک سفرعالی 
پرواز، قطار، هتل، تور، اتوبوس با امکان استرداد آنلاین
همین الان دانلودش کن

از دیر باز اشخاص معتبر و سرشناسی در این شهر زندگی می کردند که امروزه خانه های این افراد به جاذبه های گردشگری مشهد تبدیل شده است. البته ناگفته نماند که تعدادی از این خانه ها به دلیل زیبا سازی شهر تعمیر و بازسازی شده اند که باعث شده از حالت تاریخی خود خارج شوند. با این حال خوشبختانه سازمان میراث فرهنگی و گردشگری مشهد تلاش کرده تا با ثبت بسیاری از این خانه ها، از تخریب و آسیب رسیدن به آن ها جلوگیری کند.

فهرست بهترین رستوران های مشهد

خانه داروغه مشهد

یک بنای بسیار زیبا و سنتی که به راحتی شما را به زمان قاجاریه می برد. اصالت این بنا به طراحی و اجرای روس ها باز می گردد. خانه داروغه یک منزل شخصی بوده و حدود سه دهه افرادی در آن سکونت داشته اند. در دهه 60 توسط مالکین این بنا، خانه داروغه به هیئت های مذهبی فروخته شد. سپس در ابتدای دهه 90 این خانه توسط شهرداری مشهد بازسازی و مرمت شده و اکنون در اختیار شهرداری است. ناگفته نماند که در سال 1381 خانه داروغه به ثبت ملی هم رسیده است.

خانه داروغه در خیابان نواب صفوی، راسته حوض مسگران، کوچه داروغه قرار دارد. طبیعی است برای اقامت در مشهد اقدام به رزرو هتل در نزدیکی حرم امام رضا کرده باشید؛ به همین علت به راحتی می توانید به این خانه تاریخی در مشهد سر بزنید. نزدیکی خانه داروغه به حرم مطهر امام رضا از جمله ویژگی های این خانه تاریخی است.
 

خانه پیشه وران

متاسفانه از تاریخ ساخت و نام معمار خانه پیشه وران هیچ اطلاعاتی در دسترس نیست؛ اما طبق تحقیقات و نظریات ابتدایی گفته می شود که احتمالا در اواخر حکومت قاجار یا در ابتدای حکومت پهلوی بنا شده باشد. این خانه تاریخی زیبا به خاطر فقدان اطلاعات دقیق تاکنون به ثبت ملی نرسیده است.

خانه پیشه وران در خیابان آخوند خراسانی 5 واقع شده بود. متاسفانه عدم شناخت این جاذبه گردشگری مشهد و عدم رسیدگی مسئولان شهری به آن، باعث بروز اتفاقی ناگوار شده است. تحقیقات میدانی ما در مجموعه سپهرسیر نشان می دهد که خانه پیشه وران مشهد به خانه ای مخروبه تبدیل شده است.

شاید بهتر باشد از این اتفاق درس بگیریم. هم مردم و هم مسئولان باید به دقت بیشتری به آثار باستانی و جاذبه های گردشگری بپردازند. خانه پیشه وران زمانی یکی از جاذبه های گردشگری مشهد بود اما عدم تمایل گردشگران برای سر زدن به این بنا، حمایت های مسئولین شهری را نیز کمتر کرده و امروز به یک مخروبه بدل شده است.
 

از مشهد چه سوغاتی بیاوریم؟
 

خانه رجایی

این خانه منزل مسکونی آقای رجایی بوده و خانواده ایشان تا چند سال پیش در این خانه سکونت داشتند. خانه رجایی از دو بنای قدیمی و جدید تشکیل شده که در ابتدای ورود با بنای قدیمی مواجه می شوید. حیاط بزرگ و باغچه های زیبا باعث می شود در این خانه آرامش بگیرید. جالب اینجاست که نمای بیرونی خانه کاملا قرینه است و یک حوض قدیمی در وسط حیاط قرار دارد.

ساختمان جدید خانه رجایی حدودا در سی سال پیش ساخته شده است. بنای قدیمی هم البته با تعمیرات و تغییراتی همراه بوده است. این خانه تاریخی در مشهد در حال حاضر به عنوان یکی از هتل های سنتی مشهد شناخته شده و گردشگران برای اقامت چند روزه اقدام به رزرو اتاق های این عمارت می کنند. اگر با خرید بلیط هواپیما به مشهد سفر می کنید، می توانید به جای رزرو آنلاین هتل در مشهد، به سراغ این اقامتگاه سنتی بروید.

خانه رجایی که از بهترین خانه های تاریخی مشهد محسوب می شود، در کوچه پرتو یا سرشور 20 قرار دارد. دسترسی به این خانه تاریخی برای زائران حرم رضوی بسیار ساده است. کافی است به بازار سرشور رفته و با پرس و جو خود را به این خانه تاریخی جذاب برسانید.
 

خانه توکلی (کشمشیان)

خانه توکلی که در واقع اسم قدیمی آن کشمشیان بوده، در دوره قاجاریه بنا شده است. تا چندین دهه صاحب اول این خانه و خاندان او یعنی خاندان کشمشیان در آن سکونت داشته اند. حدودا چهار دهه پیش، توسط فردی به نام توکلی خریداری شد و از آن پس نام خانه توکلی به خود گرفت.

به دلیل قرار گیری خانه در نزدیکی حرم مطهر امام رضا (ع) این خانه تبدیل به پایگاه میراث فرهنگی شده است. چیزی که در سراسر این بنا به چشم می خورد، کاشی کاری های جذاب و تماشایی روی دیوار است. این کاشی کاری ها از ابتدای سردر ورودی شروع می شوند و در دور محوطه حیاط هم دیده به چشم می آیند. ناگفته نماند که دو کتیبه کاشی کاری شده در این بنا باعث شده جلوه این بنا زیباتر و خاص تر شود. خانه توکلی در حال حاضر جزو آثار تاریخی ثبت شده در آثار ملی است که توسط سازمان میراث فرهنگی و گردشگری به ثبت رسیده است.
 

خانه کوزه کنانی

کوزه کنانی یکی از کهن سال ترین خانه های تاریخی شهر مشهد است که حدود یک و نیم قرن سن داشته و در سال 1382 در سازمان میراث فرهنگی و گردشگری به ثبت ملی رسیده است. خانه کوزه کنانی در اطراف حرم مطهر و در بافت قدیمی این منطقه قرار گرفته است. متاسفانه به تازگی در تحقیقات میدانی انجام شده توسط مجموعه سپهرسیر متوجه شدیم که این اثر مهم تاریخی نیز تخریب شده و اثری از آن باقی نمانده است.

زمانی که این بنا پابرجا بود عمارت آجری که رنگ روشن آن بیشتر از هر چیزی توجه شما را به خود جلب می کرد شما را به رویاهایی دور و دراز می برد. اتاق های تو در تو این خانه تاریخی، احتمالا نقش خاطره انگیزی در ذهن شما ایجاد می کرد. حیف که این جاذبه گردشگری مشهد به درستی شناخته نشد و امروز تنها عکس و فیلم هایی از این بنا به یادگار باقی مانده است. راستی شما تجربه ای از سر زدن به این خانه تاریخی دارید؟
 

غذاهای لذیذ مشهدی

خانه حاج حسین ملک

حاج حسین ملک یکی از نیکوکاران مشهد در دوران قاجار و یکی از ثروتمندترین افراد در زمان خود بوده است. بسیاری از مورخان او را یکی از چند ثروتمند بزرگ ایران در صد سال اخیر می دانند. محل زندگی حاج حسین ملک، عمارتی دو طبقه در میدان امام خمینی مشهد است که امروزه به یکی از خانه های تاریخی مشهد و در واقع مرکز هنرهای سنتی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری تبدیل شده است.

در سال 1377 این اثر ثبت ملی شده و اکنون در آن حدودا 10 کارگاه هنری با حضور چندین هنرمند برپا شده است. تمامی فعالیت های هنری در این خانه تاریخی زیر نظر اداره فرهنگی و هنری مشهد است که در این ساختمان فعال اند. متاسفانه بخش اعظمی از این بنا کاملا تخریب شده و اکنون تنها بخشی از این بنا باقی مانده است. شهرداری مشهد تلاش زیادی برای نگهداری خانه ملک داشته تا از آن به عنوان یکی از خانه های تاریخی مشهد بهره برداری کند.

خانه حاج حسین ملک معماری خاص و منحصربفردی دارد. برای ساخت این عمارت، از سبک اروپایی در تلفیق با معماری سنتی ایرانی استفاده شده که معماری آن را خاص تر کرده است. یکی از ویژگی های جالب این خانه، وجود اولین حمام تاریخی خصوصی در مشهد است. تا پیش از اینکه این خانه مجهز به حمام خصوصی شود، هیچ خانه ای در مشهد حمام به صورت خصوصی نداشته است.

اگر از بین خانه های تاریخی مشهد تنها می خواهید به یک عمارت سر بزنید و بیشتر زمان تور مشهد را به زیارت امام رضا و سر زدن به دیگر جاذبه های گردشگری مشهد اختصاص دهید، خانه تاریخی حاج حسین ملک بهترین گزینه است. به ویژه اگر با خرید بلیط هواپیما راهی مشهد شده اید و زمانتان محدود است، این خانه محل مناسبی برای گشت و گذار تاریخی در مشهد است.
 

عمارت مستوفی

یکی از خانه های تاریخی مشهد که در واقع یکی از مدارس شهر مشهد به شمار می رفته، عمارت مستوفی است. امروزه به این مکان، فرهنگسرای بهشت گفته می شود. همانطور که از اسمش نیز پیداست این خانه امروز به یک فرهنگسرا در مشهد تبدیل شده است.

عمارت مستوفی در محله سراب مشهد قرار دارد. در این محله خانه های تاریخی زیادی را پیدا می کنید که بسیاری از آن ها ناشناخته هستند. عمارت مستوفی یکی از این بناها است که نزدیک به 100 سال قدمت دارد. برای دسترسی به فرهنگسرای بهشت، باید به خیابان امام خمینی رفته و از آنجا به خیابان جنت بروید. خوشبختانه این جاذبه گردشگری مشهد در سال 1384 به ثبت ملی نیز رسیده است.

تذکر: ضلع اصلی بنا در حال بازسازی بوده و امکان بازدید از آن وجود ندارد. هرچند تلاش هایی در حال اجراست تا هرچه سریعتر بازسازی خانه تاریخی مستوفی به اتمام برسد.
 

خانه وطن چی

یکی از خانه های تاریخی مشهد که احتمالا حتی اسم آن را هم نشنیده اید، خانه وطن چی است. این جاذبه گردشگری به ثبت ملی هم رسیده است. جاذبه های معماری عمارت وطن چی به اندازه ای است که شما را به خود جلب کند. با اینکه این اثر به ثبت ملی رسیده اما هنوز شرایط کاملا مناسبی به عنوان جاذبه گردشگری ندارد و باید بیشتر مورد مرمت و بازسازی قرار گیرد. با این حال شما می توانید از این خانه تاریخی بازدید کنید.

سر در این بنای آجری یکی از جاذبه های جذاب این خانه تاریخی در مشهد است. با این حال به نظر می رسد عدم رسیدگی به آن در طول زمان، مشکلات زیادی را برای معماری اصیل آن ایجاد کرده است.
 

سفر به مشهد و تفریحات کودکان
 

خانه امیری

یکی از بناهای جذاب در مشهد که مربوط به اواخر دوران قاجار است، خانه امیری است. اختلاف زیاد داخل و خارج این عمارت، احتمال خراب شدن آن را بیشتر هم کرده است. به ویژه ساختمان سازی های اطراف آن ممکن است اثرات منفی بر روی دیوارهای اصلی آن بگذارد. با این حال جذابیت بنا به ویژه نوع کاشی کاری در بین آجرهای منظم، جذابیت بی انتهای این خانه تاریخی است.

اگر با خرید بلیط هواپیما راهی مشهد شده اید، بد نیست سری به خانه امیری هم بزنید. ممکن است بار دیگری که به مشهد سفر می کنید، هیچ اثری از این خانه تاریخی وجود نداشته باشد. البته خوشبختانه این اثر در سال 1384 به ثبت ملی هم رسیده و سازمان میزاث فرهنگی و گردشگری به همراه شهرداری مشهد اقداماتی را برای حفظ بنا انجام داده اند. گزارشات میدانی سپهرسیر نشان می دهد که کار بازسازی خانه امیری با قدرت در حال اجرا است.

سرای ترکمن ها

سرای ترکمن ها در مشهد اگرچه زمانی در سال 1384 به عنوان یک اثر ملی به ثبت رسید؛ اما در سال 1388 به دلیل توسعه شهری توسط شهرداری تخریب شد. این سرا یکی از آثار به جا مانده مربوط به بیش از 120 سال گذشته بود که با بی تدبیری انجام شده، تخریب شد.

این بنای آجری جذابیت های زیادی داشت که می توانست برای شما هم جذاب باشد. با این حال شاید به دلیل استقبال کم گردشگران ،آنقدرها برای شهرداری منطقه اهمیت نداشت. حال به جای سر زدن به این بنای تاریخی که یکی از جاذبه های گردشگری مشهد به شمار می رفت، باید تصاویر و عکس های به جا مانده از آن را تماشا کنید.
 

سخن پایانی

خانه های تاریخی مشهد تمامی ندارند. شاید بیش از 30 خانه تاریخی دیگر در مشهد وجود داشته باشد که می تواند برای شما و همسفرانتان جذاب باشد. با این حال تلاش کردیم به معرفی برخی از مهمترین خانه های تاریخی مشهد اشاره کنیم. می توانید تعدادی از این عمارت های جذاب را انتخاب کرده و در برنامه سفر خود قرار دهید.

خرید بلیط هواپیما به قصد سفر به مشهد مقدس می تواند برای تمامی سلیقه ها جذاب باشد. برای اینکه بتوانید از سفر خود هم استفاده معنوی ببرید و هم با فرهنگ و هنر و تاریخ مشهد بیشتر آشنا شوید، سر زدن به خانه های تاریخی را در کنار زیارت حرم امام رضا فراموش نکنید. لذت بودن و قدم زدن در محله های سنتی مشهد شما را با فرهنگ این مردم که میزبان علی بن موسی الرضا هستند، بیشتر آشنا می کند.

سپهرسیر | بهترین مرجع خرید بلیط هواپیما